Druga, po „Nocach i dniach”, epicka powieść tej wybitnej pisarki. Przedstawia panoramę życia na ziemiach polskich poprzez dzieje rodziny Tomyskich-Wochelskich, od lat przed I Wojną Światową po Powstanie Warszawskie. Pracę nad tą powieścią Dąbrowska rozpoczęła w 1938 r., pisząc ją - z przerwami - do końca życia.
Roland Topor (ur.1938) jest znany jako znakomity rysownik, mniej jednak jako pisarz. Dopiero jego "Chimeryczny lokator" zyskał rozgłos dzięki ekranizacji Romana Polańskiego. Pisarstwo Topora charakteryzuje się czarnym lub wręcz makabrycznym humorem. W tej konwencji utrzymane są również opowiadania ze zbioru Cztery róże dla Lucienne.
Tłumaczenie: Tomasz Matkowski
Mąż i żona to sztuka posiadająca dwa zakończenia. Elwira, żona hrabiego Wacława, zdradza go z Alfredem. Jednocześnie obaj panowie romansują z fertyczną pokojówką Justysią. Rzecz cała wychodzi na jaw i wtedy (zakończenie sztuki granej za życia Fredry) jedyną winną okazuje się Justysia, która za karę ma być zesłana do klasztoru. Pozostaje nadal trójkąt. To zakończenie naraziło Fredrę na zarzut niemoralności:...
Marcin Kozera :
Bohaterem opowiadania jest syn polskiego emigranta w Londynie, tytułowy Marcin Kozera. Mając dwanaście lat zaczyna uczyć się jezyka polskiego w Domu Polskim. Pod wpływem koleżanek i kolegów, a przede wszystkim nauczycielki - budzi sie w Marcinie świadomość narodowa, duma z tego, że jest Polakiem. Ma nadziję, że Polska odzyska niepodległość, a on kiedyś pojedzie do rodzinnej wsi ojca.
...